موارد استفاده از اسید اگزالیک

اسید اگزالیک که به نام اتاندیوئیک اسید نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب بی رنگ، کریستالی و آلی از خانواده دی کربوکسیلیک اسید است. این ماده در بسیاری از گیاهان یافت می شود. به‌طور گسترده ای در لباسشویی برای ازبین‌بردن موثر لکه جوهر و در صنایع برای از بین بردن زنگ‌زدگی به کار می‌رود. به همین دلیل، جزء اصلی بسیاری از آماده سازی های تجاری است که برای حذف رسوب از رادیاتور خودرو استفاده می شود.

فرمول شیمیایی اسید اگزالیک توسط C ₂ H ₂ O ₄ ارائه می شود. در شرایط استاندارد دما و فشار (STP)، اسید اگزالیک به صورت یک جامد کریستالی سفید رنگ وجود دارد. هنگامی که این ترکیب در آب حل گردد، به عنوان محلول بی رنگ شناخته می شود. این ماده به عنوان ساده ترین اسید دی کربوکسیلیک در نظر گرفته می شود؛ زیرا از دو گروه کربوکسیل تشکیل شده است .

کاربردهای اسید اگزالیک

اسید اگزالیک یک ماده شیمیایی ضروری خانگی است که مانند بسیاری از اسیدها به عنوان پاک کننده برای موارد مختلف مانند زنگ زدا، ماده تمیزکننده، لکه بر روی کارهای چوبی و به عنوان یک عامل سفید کننده استفاده می شود. استفاده از آن در دوزهای بالا بسیار خطرناک است، اما در دوزهای متوسط، برای عملکردهای مفید مختلف بی خطر می باشد. در ادامه به برخی کاربردهای این ماده اشاره می کنیم:

1. سفید کردن

اسید اگزالیک به عنوان یک عامل سفید کننده هم برای چوب و هم برای سنگ استفاده می شود. چوب، زمانی که در معرض عناصر قرار می گیرد، خاکستری می گردد.. هنگامی که این ماده روی یک کف چوبی قدیمی و خاکستری اعمال می شود، رنگ سفید طبیعی کف چوبی را باز می گرداند. در نتیجه، این اسید اغلب هنگام آماده سازی برای رنگ آمیزی کف چوبی قدیمی استفاده می شود. همچنین توسط سازندگان مبلمان برای روشن کردن قسمت‌های بسیار لکه‌دار مبلمان چوبی در آماده‌سازی برای پرداخت مجدد به کار می رود.

2. از بین بردن لکه ها

اسید اگزالیک به طور موثر جوهر، لکه های غذا و بسیاری از انواع دیگر لکه ها را از بین می برد. این یک لکه بر ملایم است که لکه را می خورد؛ اما سطوح پایه مانند چوب را دست نخورده باقی می گذارد. می توانید از اسید اگزالیک برای از بین بردن بیشتر لکه های موجود بر روی سطوح سنگ، آجر، مشمع کف اتاق، چوب و وینیل استفاده کنید. با این حال، اگر کفپوش شما آب بندی شده است، از این محلول استفاده نکنید، زیرا باعث می شود که سطح آن از بین برود.

اگرچه می‌توانید از اسید اگزالیک برای از بین بردن لکه‌های پارچه‌هایی مانند کتان و نخی نیز استفاده کنید، اما زمان زیادی طول می‌کشد. بنابراین بهتر است به جای آن پارچه‌هایتان را خشک‌شویی کنید.

اسید اگزالیک

3. از بین بردن زنگ

اسید اگزالیک همچنین برای از بین بردن زنگ‌هایی که روی لوله‌های لوله‌کشی و میز آشپزخانه یافت می‌شود، استفاده می‌شود. در واقع، یکی از مواد اصلی موجود در زنگ‌زدای تجاری برای سینک‌ها، وان‌ها و لکه‌های زنگ است.

4. کاربردهای دیگر اسید اگزالیک

علاوه بر سفید کردن، زدودن زنگ زدگی و از بین بردن لکه، این ماده نیز به عنوان یک عامل کاهنده در ساخت فیلم عکاسی استفاده می شود. همچنین می توانید از آن در تصفیه فاضلاب نیز استفاده کنید؛ زیرا به طور موثر کلسیم را از فاضلاب حذف می کند. این ماده همچنین به عنوان یک عامل سنگ زنی هنگام پرداخت سنگ مرمر استفاده می شود.

5. برخی از کاربردهای اسید اگزالیک در غذا

فهرست غذاهایی که دارای اسید اگزالیک بالا هستند از منبعی به منبع دیگر بسیار متفاوت است.بدن این ماده را تنها از برخی غذاها جذب می کند، نه از همه غذاهایی که دارای این ماده هستند. به گفته دانشگاه بریتیش کلمبیا، بدن اسید اگزالیک را تنها از تعداد انگشت شماری غذا از جمله گردو، سبوس گندم، بادام زمینی، اسفناج، ریواس، سبزی چغندر، چغندر و شکلات جذب می کند.

 در حالی که سایر غذاها به عنوان غذاهایی با اسید اگزالیک بالا در نظر گرفته می شوند، هیچ یک از مطالعات نشان نداد که بدن به راحتی محتوای اگزالات آن ها را جذب کند. از جمله سیب زمینی شیرین، غذاهای سویا، چای سیاه، انواع توت ها، و سایر سبزی های برگ تیره مانند کلارد و چغندر سوئیس است.

بر اساس مقاله منتشر شده در سال 2007 در مجله “Urologic Nursing”، متخصص تغذیه Laura R. Flagg به این نتیجه رسیده است که داده های مربوط به غذاهای اگزالاتی که باعث ایجاد سنگ کلیه می شوند در واقع «ناکافی» است.

ملاحظات ایمنی

اسید اگزالیک به شکل خالص آن بسیار خطرناک، سمی و خورنده است و باید با احتیاط کار کرد. هنگام مخلوط کردن اسید پودر شده با آب، همیشه از دستکش لاتکس برای محافظت از پوست خود استفاده کنید. همچنین باید از عینک محافظ و ماسک گرد و غبار برای جلوگیری از تحریک چشم و جلوگیری از ورود بخارات مضر به ریه ها استفاده نمایید.